VITKOVAČKO POLjE PRIČA O ŽIVOTU NEOLITSKOG ČOVEKA

Arheološko nalazište Vitkovačko polje nalazi se u dolini Stubalske reke, tri kilometra od Aleksandrovca, u atarima sela Vitkovo i Venčac. Kompleks arheološkog lokaliteta smešten je na blagim padinama Vitkovačkog polja, jugozapadno od glavnog puta Kruševac – Aleksandrovac i Kožetinskog potoka i prostire se na više desetina hektara. Na postojanje nalazišta u Vitkovačkom polju arheološkoj javnosti je sredinom šezdesetih godina skrenuo pažnju profesor istorije u Aleksandrovcu Miloslav Bondžić. Poznati su tadašnji nalazi neolitskih, tipičnih vinčanskih figurina, većih dimenzija, pronađenih u Vitkovačkom polju, koji se danas čuvaju u Zavičajnom muzeju Župe.

Zahvaljujući atraktivnim arheološkim nalazima Narodni muzej iz Kruševca i Regionalni zavod za zaštitu spomenika iz Kraljeva preduzeo je 1968. i 1969. godine rekognosciranje terena Vitkovačkog polja. Tom prilikom izašao je na videlo bogat arheološki materijal koji tipološki pripada vinčanskoj kulturi. Sondažna arheološka iskopavanja na lokalitetu Vitkovačko polje usledila su već 1969. godine. Tada su arheološki dokumentovani prvi značajni rezultati koji su govorili o životu neolitskog čoveka u Vitkovačkom polju. Pronađeni su odlomci tipične vinčanske keramike i brojni primerci vinčanske plastike, kao i kremene i koštane alatke.

U toku arheoloških iskopavanja 1971. godine istražena je površina od 56 m2. Otvorene su 4 arheološke sonde. Keramika otkrivena prilikom ovih istraživanja rađena je najčešće od neprečišćene zemlje za primesom krupnozrnog peska, loše pečene i često stradale u požaru. To su sudovi većih dimenzija, konične prifilacije sa ornamentom urezanog meandra ili urezanih paralelnih linija ispunjenih tačkastim ubodima. U finoj tehnici rađeni su sudovi bikonične profilacije, tanjiri sa zadebljanim i kanelovanim obodima, pehari, žrtvenici i minijaturni sudovi. Na ovim oblicima zastupljena je tehnika glačanja, bojenja i urezivanja, a od ornamenata: spirala, meandar, snopovi urezanih linija, trouglova i rombova. Žrtvenici su zastupljeni u većem broju i mogu se podeliti na žrtvenike sa tri i žrtvenike sa četiri noge, sa okruglim i četvrtastim recipijentom.

Prosopomorfni poklopci nalaženi su ispod kućnog lepa i u osnovi jama. Rađeni su od dobro prečišćene zemlje, crno pečeni sa apliciranim koso postavljenim očima uokvirenim snopovima ureza i belom inkrustacijom. U predelu obrva i plastično postavljenog nosa nalaze se tačkasti ubodi ispunjeni takođe belom bojom.

U Vitkovačkom polju je nađen veliki broj statueta od pečene zemlje različitih oblika položaja, rađenih u različitoj tehnici. Pored celih i fragmentovanih nađen je veliki broj glava sa sumarno prestavljenim licem, koje su bile većinom aplicirane. Na očuvanim terakotama ponajviše su naglašene genitalije, dok je predstava odela data fragmentarno.

Na osnovu terenske prospekcije kao i rezultata arheoloških istraživanja možemo izvući zaključak da na lokalitetu u Vitkovačkom polju uočavamo horizontalnu stratigrafiju gde stariju fazu Vinče nalazimo u nižem delu u samom polju, dok je mlađa faza na nešto višem terenu uz Kožetinsku reku. Međutim tek će sistematska arheološka istraživanja ovog naselja iz perioda mlađeg neolita, koje se prostire na desetine hektara u središnjem delu pitome Župe aleksandrovačke, definisati načetu arheološku problematiku koja već pola veka privlači pažnju srpske arheologije.

U 2019-oj godini je na osnovu uslova izdatih od strane Zavoda za zaštitu spomenika kulture, organizovano je zaštitno istraživanje za potrebe izgradnje kanalizacije, čiji je investitor Javno komunalno i stambeno preduzeće Aleksandrovac. Rukvodilac istraživanja je Gordana Čađenović (Narodni muzej Kruševac), stručni konsultant dr Adam Crnobrnja (Narodni muzej Beograd) i član ekipe Sanja Crnobrnja Krasić (Zavičajni muzej Župe). Otvoreno je devet rovova, dužine po 10m, širine 0,70m, na trasi predviđene kanalizacije. Nalaza i kulturnih slojeva je bilo u rovovima 8 i 9, s tim da su najveći rezultati ostvareni u rovu 8, u kom je konstatovana, odnosno presečena kuća u kojoj je i pronađena monumentalna figura na relativnoj dubini od 1 m. Pronađena je još i peć, veliki kameni žrvanj, dve zoomorfne figurine, velika količina ulomaka keramike, životinjskih kostiju kao i kamene, kremene i koštane alatke.

Projekat „Vitkovačko polje- kolevka dragocenih arheoloških nalazišta“ se realizuje uz podršku Opštine Aleksandrovac

SASTANAK U PRIVREDNOJ KOMORI KRUŠEVAC: UNAPREĐENJE SARADNJE NSZ I POSLODAVACA U CILJU RAZVOJA TRŽIŠTA RADA

KRUŠEVAC: SMANJENJE NEZAPOSLENOSTI KAO REZULTAT ZAJEDNIČKOG RADA LOKALNIH VLASTI I NACIONALNE SLUŽBE ZA ZAPOŠLJAVANJE

JAVNA TRIBINA POVODOM NACRTA LOKALNOG PLANA AKCIJE ZA DECU GRADA KRUŠEVCA 2026. – 2028.

DANAS JE SVETSKI DAN LJUBAZNOSTI

SVE JE SPREMNO ZA OBELEŽAVANJE SVETSKOG DANA BORBE PROTIV ŠEĆERNE BOLESTI U KRUŠEVCU

PRIVREDNA SARADNJA SRBIJE I SLOVAČKE U FOKUSU RADNOG SASTANKA U KRUŠEVCU

POLOŽEN VENAC NA SPOMENIK NEZNANOM JUNAKU POVODOM DANA PRIMIRJA

SRBIJA OBELEŽAVA DAN PRIMIRJA U PRVOM SVETSKOM RATU

U UTORAK, 11. NOVEMBRA - PRAZNIČNI RASPORED RADA USTANOVA I SLUŽBI

AGENCIJA ZA BEZBEDNOST SAOBRAĆAJA APELUJE NA OPREZ TOKOM PRAZNIKA