KNEZ MILAN OBRENOVIĆ (1854–1881) - OD BERATLIJE DO SUVERENA - ISTORIJSKO DELO O VLADARU KOJI JE OBLIKOVAO MODERNU SRBIJU

U foajeu Narodne biblioteke u Ćićevcu svečano je predstavljena prva od ukupno tri knjige o knezu i kralju Milanu Obrenoviću, vladaru koji je u burnom 19. veku uspeo da na srpskom prestolu ostane duže od dvadeset godina. Istorijska monografija pod nazivom “Knez Milan Obrenović (1854–1881) – od beratlije do suverena”, delo ugledne istoričarke prof. dr Suzane Rajić, rodom iz Stalaća, predstavlja dubinski uvid u rani period života i vladavine prvog novovekovnog kralja Srbije.

O delu su, pored autorke, govorili i prof. dr Čedomir Antić, redovni profesor na Odeljenju za istoriju Filozofskog fakulteta Univerziteta u Beogradu, kao i sama prof. dr Suzana Rajić, šef Katedre za istoriju srpskog naroda u novom veku i upravnik Centra za srpske studije Filozofskog fakulteta u Beogradu, a u programu je učestvovala i dramska umetnica Danica Petrović.

Istražujući život Milana Obrenovića, autorka ukazuje na to da, iako je na presto stupio kao uzurpator, njegova priprema za tu ulogu trajala je od devete godine života, pod pažnjom i finansijskom podrškom njegovog strica, kneza Mihaila Obrenovića. Upravo njega je i nasledio na prestolu, kasnije postajući prvi kralj obnovljene srpske države.

- Kao i svako dete sa 14 godina, Milan Obrenović se našao u sredini opterećenoj teškim političkim nasleđem – od sudskih procesa nakon atentata na kneza Mihaila, do velikih nacionalnih zadataka kao što su oslobođenje i ujedinjenje srpskog naroda. Sve je to palo na pleća jednog deteta kojem su bile potrebne godine da postane ne samo nezavisni vladar već i da razume svoj narod i svoju vojsku - istakla je prof. dr Rajić.

Ona naglašava da je prvih deset godina na tronu za mladog kneza predstavljalo “vatreno krštenje” u kome je morao da odraste preko noći, savlada strahove, uči i daje svoj maksimum. Prema njenim rečima, u tim godinama on nije rastao sam, već je rastao zajedno sa Srbijom: “Ne bi on bez Srbije mogao postati Milan Obrenović, niti bi Srbija bez njega postala nezavisna i moderna evropska država”.

Knjiga obuhvata prvih 25 godina Milanovog života – vreme u kojem se odigralo mnogo toga: ratovi, sticanje državne nezavisnosti, ali i period nakon ratova, obeležen teškim obavezama Srbije na međunarodnom i unutrašnjem planu. Prof. dr Rajić u knjizi objašnjava da mladom vladaru jeste nedostajalo iskustva, ali ne i snage, a u narednim delovima monografije biće reči o tome kako je Srbija ušla u epohu kraljevine i kako je Milan, kao prvi srpski kralj nakon Kosova, video budućnost svoje zemlje.

- Kada je došao u Srbiju 1868. godine, to je bila zemlja sa milion i četiristo hiljada stanovnika, sa svega 1.500 učitelja i sveštenika. Kada je kralj Milan 1889. godine napustio presto, Srbija je imala 3.000 učitelja, znatno više škola, više studenata, uređenu vojsku i institucije. To je sve njegovo nasleđe - zaključila je prof. dr Suzana Rajić.

Predstavljanje ove monografije u Ćićevcu ne samo da je istaklo značaj jedne istorijske ličnosti, već i značaj temeljnog i stručnog istraživačkog rada u razumevanju prošlosti Srbije. Ono što je takođe važno napomenuti autorka je izabrala da se, nakon Beograda, promocija ovog kapitalnog dela dogodi baš u njenom rodnom kraju.